Η συμμόρφωση, η επιμόρφωση και η … παραμόρφωση! 

Ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ο Α΄ κύκλος επιμορφώσεων στα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών. Την ίδια περίπου περίοδο ολοκληρώθηκε και η περιβόητη εισαγωγική επιμόρφωση των νεοδιόριστων. Αυτές τις τελευταίες μέρες των μαθημάτων  ολοκληρώνονται και οι εναπομείνασες επιμορφωτικές δράσεις στα σχολεία στο πλαίσιο της Αυτοαξιολόγησης της Σχολικής Μονάδας, όπου «τρέχει» ο σχετικός άξονας. Ένας επιμορφωτικός αναβρασμός, λοιπόν, φτάνει στο τέλος του με τη λήξη των μαθημάτων. Είναι ώρα επομένως να κάνουμε τον απαιτούμενο απολογισμό. Τι καταφέραμε με όλη αυτή τη θύελλα επιμορφώσεων; Τι έσπρωξε τόσους συναδέλφους να συμμετάσχουν σε τόσες επιμορφωτικές δράσεις και πόσο τελικά αυτές ανταποκρίθηκαν στους στόχους που τέθηκαν; Αλλάζει πράγματι το σχολείο, η δουλειά του εκπαιδευτικού και η εκπαίδευση μέσα από τέτοιες επιμορφώσεις; 

Ας τα δούμε από την αρχή και με τη σειρά. Επιμόρφωση νεοδιόριστων: Μετά από  τουλάχιστον δέκα χρόνια εκκρεμότητας διάλεξε το Υπουργείο Παιδείας τη συγκεκριμένη περίοδο για να κάνει την εισαγωγική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, όχι γιατί ήταν απαραίτητη για να μπουν στις τάξεις – άλλωστε η συντριπτική τους πλειοψηφία δουλεύει στα σχολεία τουλάχιστον 10 χρόνια – αλλά για να πιέσει τους δόκιμους της τελευταίας διετίας να σπεύσουν να ολοκληρώσουν όσα απαιτούνται για να αξιολογηθούν και να μονιμοποιηθούν. Συμμορφώθηκαν λοιπόν οι συνάδελφοι και μπήκαν σε μια διαδικασία που έγινε βιαστικά και πρόχειρα πριν τις εκλογές, για «τρέξει» η περιβόητη αξιολόγηση που κάποιοι έπρεπε να καυχηθούν ότι την ξεκίνησαν, ασχέτως αποτελέσματος, γιατί μετά από 40 χρόνια χωρίς επιθεωρητή στα σχολεία επικρατούσε απόλυτη ασυδοσία! 

Νέα Προγράμματα Σπουδών: Όσοι μπαίνουμε στα σχολεία ξέρουμε ότι τα περισσότερα βιβλία είναι ίδια για περισσότερα από 20 χρόνια και μάλιστα κάποια φτάνουν τα 40, άρα δεν ανταποκρίνονται στις νέες εκπαιδευτικές ανάγκες. Στο Υπουργείο προ 4ετίας διαπιστώθηκε το πρόβλημα – όπως άλλωστε και από προηγούμενους υπουργούς – και αποφασίστηκε ότι τα βιβλία και τα προγράμματα σπουδών συνολικά έπρεπε να ανανεωθούν. Αλλά παρά τα χρήματα που δαπανήθηκαν δεν πρόλαβαν να αλλάξουν ούτε ένα βιβλίο! Ακόμη και τα λατινικά που επανήλθαν μετά την εκδίωξη των «αιρετικών» κοινωνικών επιστημών, διδάσκονται με το βιβλίο της 10ετίας του 1980 που είχε καταργηθεί και επανήλθε …ξεκούραστο.  Αλλά τι κι αν δεν έχουμε καν τα νέα βιβλία; Μπορούμε τουλάχιστον πριν λήξει το ΕΣΠΑ να κάνουμε την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών που στην καλύτερη των περιπτώσεων θα εφαρμοστούν από το 2024-25 ή τέλος πάντων και λίγα χρόνια αργότερα! Συμμορφωθήκαμε και πάλι οι εκπαιδευτικοί και τρέξαμε να επιμορφωθούμε κατά τις επιταγές του Υπουργείου κάνοντας εργασίες και σχέδια μαθήματος ακόμη και σε αντικείμενα για τα οποία δεν είχαμε καν διαθέσιμο το εγχειρίδιο που θα γραφτεί αργότερα! Χάθηκε έτσι και αυτή η ευκαιρία για πιο στοχευμένη και αποτελεσματική επιμόρφωση. 

Ενδοσχολική Επιμόρφωση: Μετά από την επεισοδιακή εφαρμογή της Αυτοαξιολόγησης Σχολικής Μονάδας που εφαρμόστηκε με δικαστική επιταγή πέρσι, άνοιξε η όρεξη στο Υπουργείο να αναθέτει – χωρίς βέβαια αμοιβή – στους εκπαιδευτικούς να κάνουν ό,τι δεν κάνει αυτό. Φέτος ανατέθηκαν αρμοδιότητες συντονιστή, μέντορα, υποχρεώσεις για δειγματικές διδασκαλίες, συγκρότηση εκπαιδευτικών ομίλων και άλλα πολλά που πάντα προβλέπονταν να υλοποιούνται εκτός ωραρίου, αμισθί, αλλά θα αμείβονταν με μόρια για την κατάληψη διοικητικών θέσεων. Συμμορφώθηκαν και πάλι οι συνάδελφοι και άρχισαν όπως-όπως οι περισσότεροι να σχεδιάζουν δράσεις και δραστηριότητες, γιατί υπό την απειλή της επερχόμενης ατομικής αξιολόγησης έπρεπε να γεμίσουν τους φακέλους τους με διάφορες βεβαιώσεις. Χάθηκε έτσι και αυτή η δυνατότητα να γίνουν μέσα σε ένα λιγότερο ανταγωνιστικό πλαίσιο οι όποιες ενδοσχολικές επιμορφώσεις που θα είχαν στοχευμένες παρεμβάσεις και πρακτικά αποτελέσματα στην καθημερινότητα του σχολείου. 

Ακόμη και οι ένθερμοι θιασώτες αυτού του μοντέλου οργάνωσης και λειτουργίας του σχολείου διαπιστώνουν ότι τελικά στην πράξη η αποτελεσματικότητα είναι δυσανάλογα μικρή ως και μηδαμινή. Τι απομένει;  ασθμαίνοντες εκπαιδευτικοί που τρέχουν όλη μέρα φροντίζοντας την εικόνα και όχι την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, διευθυντές που κυνηγούν και πιέζουν για πρωτιές και διακρίσεις, ειδικά τώρα που έπεσε στο τραπέζι και η επιλογή σχολείου από τους κηδεμόνες, Σύμβουλοι που τρέχουν να επιμορφώσουν ή να αξιολογήσουν εκπαιδευτικούς παραμελώντας συχνά τα σχολεία που ανέλαβαν υπό την ευθύνη τους και παρά τα διαφορετικά όνειρα που έκαναν για καινοτόμες παρεμβάσεις, όταν διεκδικούσαν τις ανάλογες θέσεις.

Όλα αυτά λοιπόν ήταν η πραγματικότητα που ζήσαμε στα σχολεία την τελευταία περίοδο. Ωστόσο, δεν πρέπει να επιτρέψουμε να παγιωθούν και να γίνουν κανονικότητα. Φτάνει πια με αυτό το ασταμάτητο κυνήγι μαγισσών που δεν προσφέρει τίποτε ουσιαστικό και απλώς καταντά την πιο όμορφη δουλειά του κόσμου, τη δουλειά του εκπαιδευτικού, ανυπόφορη και αγχωτική. Η επιμόρφωση είναι απαραίτητη για την επαγγελματική και επιστημονική μας εξέλιξη. Γι΄ αυτό και δεν μπορεί να γίνεται με τέτοιους όρους. Δεν μπορεί να εξαρτάται από το ΕΣΠΑ ή τις εκλογές, ούτε να υλοποιείται βιαστικά και πρόχειρα. Γι΄ αυτό και διεκδικούμε: 

• προγράμματα επιμόρφωσης με επιστημονικά ερείσματα και προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα. 
• Καθιέρωση της περιοδικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών με απαλλαγή από τα διδακτικά τους καθήκοντα ή ανάλογη προς τη επιμόρφωση μείωση ωραρίου για τη συγκεκριμένη περίοδο.
• Εισαγωγική επιμόρφωση αμέσως μετά το διορισμό ή την πρώτη πρόσληψη.
• Συνδιαμόρφωση των επιμορφωτικών προγραμμάτων από τους εκπαιδευτικούς, ώστε να γίνονται πιο στοχευμένες και ρεαλιστικές παρεμβάσεις. 

Τώρα που τελειώνουν τα μαθήματα λοιπόν, ας τελειώνουμε και με τις κατ΄ όνομα επιμορφώσεις , με την κοροϊδία του εκπαιδευτικού, του γονιού, του μαθητή! Φτάνει πια, γιατί ειδικά τον τελευταίο καιρό … παραμορφωθήκαμε!  

 

Του Φώτη Χατζόγλου, μέλους της ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ    ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ στη B΄ ΕΛΜΕ Πέλλας