fresh-education
Ενίσχυση συμμετοχής στη σύγχρονη τηλεκπαίδευση
Αναμφίβολα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καλείστε να αντιμετωπίσετε μια σημαντική πρόκληση, διότι στην περίπτωση του κατ΄οίκον περιορισμού παύει να υφίσταται η διάκριση των περιβαλλόντων δράσης του μαθητή (σχολικό, οικιακό, ελευθέρου χρόνου). Συνεπακόλουθα, αυξάνεται η πιθανότητα αποδιοργάνωσης και αποσυντονισμού του παιδιού και συνεπακόλουθα η δυσλειτουργία της οικογένειας. Η τηλεκπαίδευση μπορεί να προλάβει αυτή την κατάσταση, αν και ενυπάρχει ο κίνδυνος απροθυμίας συμμετοχής του μαθητή ή αποσπασματικής συμμετοχής του .
Για να αυξήσουμε την πιθανότητα συμμετοχής και να τη διατηρήσουμε, προσβλέπουμε στη συνεργασία με τους γονείς. Σε αυτό το πλαίσιο δράσης οι γονείς καλούνται να διαδραματίσουν έναν ενεργό ρόλο και εμείς να δώσουμε προτεραιότητα στην αναβάθμιση της οικογενειακής ποιότητας ζωής που αποτελεί, άλλωστε, έναν από τους στόχους της ειδικής εκπαίδευσης.
Ο ρόλος των γονέων
Οι γονείς πρέπει να παρακινήσουν το παιδί τους να συμμετέχει. Αυτό προαπαιτεί την χρήση των ενισχυτών (κοινωνικών, φαγώσιμων, αισθητηριακών) ως κινήτρων συμμετοχής. Κατά τον Jack Michael, άλλωστε, κίνητρο της συμπεριφοράς μας είναι η συνέπεια.
Δεδομένου ότι η κατάσταση στέρησης αυξάνει την αξία του ενισχυτή, μπορούν, για παράδειγμα, να συνδέσουν ένα αγαπημένο φαγητό ή παιχνίδι με τη συμμετοχή, προσφέροντας τα ως αμοιβή για το παραχθέν έργο. Αντίθετα, οι καταστάσεις κορεσμού (π.χ. από φαγητό ή παιχνίδι) πυροδοτούν συμπεριφορές αποφυγής. Παράλληλα, θα πρέπει να προσφέρουν έντονη κοινωνική ενίσχυση (π.χ. μπράβο, χτύπημα στην πλάτη, παλαμάκια) για τις προσπάθειες συμμετοχής του παιδιού στη διαδικασία της τηλεκπαίδευσης. Έτσι, αυξάνεται η πιθανότητα σύνδεσης της τηλεκπαίδευσης (ερέθισμα) με ευχάριστες συνέπειες (ζευγάρωμα ερεθίσματος) για τον μαθητή ενώ ελαχιστοποιείται η πιθανότητα αποφυγής.
Ο δικός μας ρόλος
Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τους γονείς θα πρέπει όχι μόνο να διευκολύνουμε την ενεργή εμπλοκή τους στην όλη προσπάθεια, αλλά να αντλούμε πληροφορίες για ενισχυτές και ενισχυτικές δραστηριότητες του οικιακού περιβάλλοντος, ώστε να ενημερώνουμε τους γονείς για το πώς μπορούν να τους διαχειριστούν. Σύμφωνα με τον Ivor Lovaas, ειδικά στα παιδιά με αυτισμό, η ενίσχυση είναι ιδιοσυγκρασιακή. Όπως μας δίδαξε ο Edward Carr, θα πρέπει να προσφέρεται για παραχθέν έργο. Ειδάλλως, αποτελεί δωροδοκία.
Επιπρόσθετα, στηριζόμενοι στις πληροφορίες που θα συλλέξουμε, μπορούμε να σχεδιάσουμε ιδιαίτερα ελκυστικές δραστηριότητες τηλεκπαίδευσης, που να δρουν ανταγωνιστικά σε καθιερωμένες δραστηριότητες του παιδιού στο οικιακό περιβάλλον, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα πυροδότησης συμπεριφορών αποφυγής της συμμετοχής στη τηλεκπαίδευση.
Για παράδειγμα, η παροχή πρόσβασης σε πηγές πολλαπλής αισθητηριακής ενίσχυσης (π.χ. βίντεο από ταινίες ή τραγούδια) αυξάνει την πιθανότητα μεταβολής της τηλεκπαίδευσης από ένα ουδέτερο ή αρνητικό ερέθισμα σε ένα θετικά ενισχυτικό διακριτικό ερέθισμα για το παιδί. Επιπλέον, χάρις στην τεχνολογία, η πρόσβαση αυτή μπορεί να παρασχεθεί, προσλαμβάνοντας εξατομικευμένο χαρακτήρα.
Τεχνολογική υποστήριξη
Η τεχνολογία του webex μας επιτρέπει να κατατάσσουμε τους μαθητές σε ξεχωριστές ομάδες (breakout rooms). Έτσι, μπορούμε να δίνουμε εξατομικευμένες οδηγίες και να αναθέτουμε δραστηριότητες κατά περίπτωση. Η συγκεκριμένη επιλογή μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη στην ενταξιακή εκπαίδευση, όταν οι γονείς, για παράδειγμα, δεν επιθυμούν τη συμμετοχή του παιδιού στην τάξη της τηλεκπαίδευσης.
Σε περιπτώσεις συνδιδασκαλίας ο εκπαιδευτικός της τάξης μπορεί να καταστήσει συμμέτοχο (επιλογή participants και μετά co-host) τον συνάδελφο της παράλληλης στήριξης ή του τμήματος ένταξης ώστε να επικοινωνεί άμεσα με τον μαθητή. Επίσης, μπορεί να τον κάνει παρουσιαστή.
Κων/νος Μ Ντίνας PhD
Συντονιστής Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης Περιφέρειας Θεσσαλίας
kostasmntinas@gmail.com
