Ο Διευθυντής που δεν διατάζει,ακούει και διευκολύνει τη συμμετοχή

Οι  οργανισμοί  οι  οποίοι  έχουν  αυστηρή  διοίκηση,  αλλά  και  χαλαρή υποτονική ηγεσία χάνουν τον κεντρικό τους σκοπό, το όραμα και την έμπνευση

Αντώνης Σπανός, Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ09

Το μοντέλο ηγεσίας και διοίκησης, που βασίζεται στην αμοιβαία κατανόηση και συνεργασία 

Το μοντέλο αυτό της διοίκησης και ηγεσίας, αντανακλά την άποψη  ότι  όλοι  οι  εκπαιδευτικοί  της  σχολικής  μονάδας  πρέπει  να  συμμετέχουν  στη  διαδικασία  λήψης αποφάσεων και να εμπλέκονται  σε συνεργατικές δραστηριότητες (Bush et al., 2006)

Σύμφωνα με τον Bush (2003),

πρώτον, οι υποστηρικτές του μοντέλου αυτού διοίκησης και  ηγεσίας ισχυρίζονται ότι η λήψη  αποφάσεων, πρέπει να βασίζεται σε δημοκρατικές αρχές και διαδικασίες.

Δεύτερον,  το  μοντέλο  αυτό  προϋποθέτει  ότι  όλοι  οι  εκπαιδευτικοί  στη  σχολική  μονάδα  έχουν  τις  ίδιες  πεποιθήσεις  και  το  ίδιο  αξιακό  σύστημα.  Επιπλέον,  το  μοντέλο  αυτό  διοίκησης  και  ηγεσίας  υποθέτει  ότι  πάντοτε  είναι  εφικτό  να καταλήξουν όλοι οι εκπαιδευτικοί σε μια συμφωνία και σε ένα στόχο.

Τρίτον, το μοντέλο αυτό υποθέτει ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με «γρήγορη» συναίνεση, χωρίς διαφωνίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Και για τους  Διευθυντές  σχολείων ο νέος νόμος επιλογής στελεχών

Τέταρτον,  το  μοντέλο  αυτό  φαίνεται  να  είναι  κατάλληλο  για  τη  διοίκηση  σχολικών  μονάδων, διότι οι εκπαιδευτικοί είναι ώριμα και μορφωμένα άτομα.

Πέμπτον,  ο  αριθμός  των  μελών  του  συλλόγου  των  διδασκόντων  που  παίρνει  αποφάσεις  είναι σημαντικό στοιχείο στην εφαρμογή του μοντέλου αυτού, καθώς ο αριθμός των μελών πρέπει να είναι  μικρός, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα να ακουστούν όλες οι απόψεις.

Το  μοντέλο  αυτό  φαίνεται  να  είναι  κατάλληλο  για  τα  ελληνικά  σχολεία,  διότι  σε  κάθε ελληνική σχολική μονάδα ο αριθμός των εκπαιδευτικών δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος, καθώς κυμαίνεται, συνήθως, από πέντε έως πενήντα.

Έκτον, το μοντέλο αυτό διοίκησης και ηγεσίας υποθέτει ότι υπάρχει μια οριζόντια «δομή»,με τους εκπαιδευτικούς να έχουν το ίδιο δικαίωμα να επηρεάζουν τις αποφάσεις.

Έβδομον,  το  μοντέλο  αυτό  υποθέτει  ότι  οι  αποφάσεις  λαμβάνονται  περισσότερο  κατόπιν  συμβιβασμού  και «γεφυρώματος»  απόψεων  και  λιγότερο  κατόπιν  καλόβολης  συναίνεσης  στις απόψεις του διευθυντή/ντριας της σχολικής μονάδας.

 Όγδοον,  σύμφωνα  με  τον  Baldridge et al. (1978)  στο  μοντέλο  αυτό  ο  διευθυντής  του σχολείου  είναι  πρώτος  μεταξύ  ίσων,  δηλαδή  εκπαιδευτικών  με  μόρφωση  τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.  Επιπλέον,  η  βασική  ιδέα  στο  μοντέλο  αυτό  είναι  ότι  ο  διευθυντής  της σχολικής μονάδας δεν διατάζει, αλλά ακούει, διαπραγματεύεται και πείθει, δεν στηρίζεται στην τυπική διευθυντική εξουσία και στην τυπική τήρηση των νόμων, αλλά διευκολύνει τη  συμμετοχική διαδικασία.

Ένατο, ο διευθυντής ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας (Bush, 2003),  δημιουργεί  ευκαιρίες  για  την  ενθάρρυνση  καινοτομιών  και  δημιουργεί  κουλτούρα  κατανόησης  και  συνεργασίας,  όπως  για  παράδειγμα  διδακτικών  επισκέψεων,προγραμμάτων αγωγής υγείας  και σταδιοδρομίας κ.λπ. (Glover et al., 1996).

Τέλος,  σύμφωνα  με  τον  Campbell  και  Southworth (1993,  όπως  αναφέρεται  στον  Bush, 2003), ένας αποτελεσματικός διευθυντής σχολικής μονάδας, στο μοντέλο αυτό ηγεσίας και διοίκησης, είναι ένα πρόσωπο: α) στο οποίο οι εκπαιδευτικοί του συλλόγου διδασκόντων,μπορούν  να  μιλούν  και  να  θέτουν  τις  απόψεις  τους,  και  β)  το  οποίο  δε  διατάζει,  και  η  φιλοσοφία του είναι ξεκάθαρη και γνωστή.

 

Τρόποι διοίκησης και ηγεσίας σχολικών μονάδων

Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών– Επιστημονικών Θεμάτων, Τεύχος 2ο, 40‐50, 2014