fresh-education
Εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Πράξη 10/25-02-2021 του Δ.Σ.) με προτάσεις και κατευθύνσεις για την εκπαιδευτική λειτουργία και τη διαχείριση της ύλης του Δημοτικού Σχολείου.
Θεωρούμε αναγκαία και σημαντικά για το επόμενο χρονικό διάστημα και έως τη λήξη της σχολικής χρονιάς, ανά τάξη και στα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα, τα ακόλουθα:
Διαβάστε εδώ την εισήγηση με τις προτάσεις του ΙΕΠ (11 σελ.)
Γλώσσα δημοτικού σχολείου
Γενικά:
Η διδασκαλία του μαθήματος της γλώσσας στο Δημοτικό αποσκοπεί στην ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών να χειρίζονται με επάρκεια και αυτοπεποίθηση, συνειδητά, υπεύθυνα, αποτελεσματικά και δημιουργικά τον γραπτό και τον προφορικό λόγο, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική κοινότητα και την ευρύτερη κοινωνία τους.
Επομένως, σε κάθε τάξη και έως τη λήξη του τρέχοντος σχολικού έτους, προτείνεται στο γλωσσικό μάθημα να δοθεί έμφαση:
α. Στην ανάπτυξη της αναγνωστικής ικανότητας και ιδιαιτέρως στην κατανόηση του κειμένου.
β. Στην παραγωγή (με ικανοποιητική επάρκεια στην τυπική οργάνωση κάθε κειμενικού είδους, καθώς και στα γλωσσικά μέσα που χρησιμοποιούνται ως δομικά στοιχεία για τη σύνθεσή της) συγκεκριμένων κειμένων σε διαφορετικό επικοινωνιακό πλαίσιο κάθε φορά, με βάση τα είδη λόγου/κειμενικά είδη που έχουν ήδη διδαχθεί ή πρόκειται να διδαχθούν.
γ. Στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα: σημεία στίξης, τονισμός λέξεων, διάκριση των μερών του λόγου και η λειτουργία τους, βασικοί ορθογραφικοί κανόνες (καταληκτική ορθογραφία), παραγωγή και σύνθεση λέξεων, χρόνοι και κλίση του ρήματος ενεργητικής και παθητικής φωνής, γένη και κλίση ουσιαστικών και επιθέτων, αντωνυμίες (π.χ. προσωπικές, κτητικές, αόριστες, οριστικές), βασική σύνταξη πρότασης και βασικά σχήματα λόγου (παρομοιώσεις, μεταφορές, προσωποποιήσεις), δευτερεύουσες προτάσεις.
δ) Όσον αφορά την ορθογραφία και το λεξιλόγιο, εκτός των ασκήσεων/εργασιών που περιέχονται στα εγχειρίδια, η διδασκαλία τους να ενσωματώνεται στη γλωσσική διδασκαλία με κάθε ευκαιρία και σύμφωνα με τις προτεραιότητες της κάθε ενότητας και να δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στις περιπτώσεις των συχνών και κοινών σφαλμάτων. Επισημαίνεται, ότι τις περισσότερες φορές γίνεται σύνδεση του λεξιλογίου με την ορθογραφία, έτσι ώστε οι λεξιλογικές δραστηριότητες να λειτουργούν ταυτόχρονα και ως ορθογραφικές.
Αναλυτικότερα:
Α΄ τάξη:
Ολοκλήρωση της ενσυνείδητης επεξεργασίας γραμμάτων – δίγραφων και συμπλεγμάτων, κατανόηση κειμένου, σύνθεση προτάσεων με λέξεις, σιωπηρή ανάγνωση απλών κειμένων, αφήγηση του περιεχομένου ενός κειμένου, εισαγωγή σε τύπους κειμένων και σε γλωσσικές πράξεις χρήσης του λόγου ανάλογες με την περίσταση, παραγωγή προφορικού λόγου και γραπτού λόγου με βάση τα βιώματα, τις γνώσεις και τα αναγνώσματα. Επίσης, να δοθεί έμφαση στην ανάγνωση κειμένου με σχετική ευχέρεια και κατανόηση του κειμένου (ακόμα και αν το κείμενο έχει έκταση μιας μικρής παραγράφου) και στην κατάκτηση του μηχανισμού γραφής προκειμένου για την παραγωγή γραπτού κειμένου με νόημα (χρήση της βασικής συντακτικής δομής και βασικού λεξιλογίου ακόμα και αν το κείμενο αφορά μιας μικρής παραγράφου 4-5 σειρών). Γιατί γραφή σημαίνει παραγωγή κειμένων και ανάγνωση σημαίνει κατανόηση κειμένων.
Β΄ Τάξη
Κειμενικό επίπεδο
Παραγωγή γραπτού λόγου: επιστολές, μηνύματα συμβατικού και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Κατανόηση και παραγωγή αφηγηματικού κειμένου, αφήγηση γεγονότος, είδησης, προφορική και γραπτή έκφραση συναισθημάτων. Κατανόηση κατευθυντικού λόγου (προφορικού και γραπτού): Οδηγίες χρήσης/ κατασκευής, κανόνες παιχνιδιού.
Λεξικογραμματικό επίπεδο
Διάκριση: των/τον, τις/της/στις, -ω ρήματος από το -ο ουσιαστικού, -οι πληθυντικού αρσενικών, -η θηλυκού και -ι ουδετέρου. Κλίση θηλυκών ουσιαστικών σε -ου, ουδετέρων ουσιαστικών σε -ο, -ι, -μα και επιθέτων σε -ος, -η, -ο. Αναγνώριση, χρήση και κλίση του ρήματος: έχω. Κλίση ρημάτων α΄ συζυγίας σε -ω (διάκριση καταλήξεων: -ώνω, -εύω), αναγνώριση και χρήση του Παρατατικού και του Αορίστου. Λέξεις που δηλώνουν συναίσθημα. Ομάδες λέξεων. Υπώνυµα, υπερώνυµα.
Γ΄ τάξη:
Κειμενικό επίπεδο
Αναφορικός Λόγος: Αφήγηση: διήγηση εμπειριών και γεγονότων, αναζήτηση και παροχή πληροφοριών, αναδιήγηση ιστοριών, σύνδεση συμβάντων μιας αφήγησης με βάση τον χρόνο και τις αιτίες, συμπλήρωση μιας ημιτελούς ιστορίας, έκφραση συναισθημάτων σε μια αφήγηση, πρόβλεψη για την εξέλιξη της πλοκής μιας ιστορίας, διατύπωση (προφορικά και γραπτά) σε πλάγιο λόγο ενός διάλογου, αφήγηση σε αλληλεπίδραση με τα μέλη μιας ομάδας, συγκέντρωση πληροφοριών και αναφορά σε ήθη και έθιμα. Κατευθυντικός Λόγος: Οδηγία, Επιχειρηματολογία: εκτέλεση αλλά και σύνταξη οδηγιών, επιχειρηματολογία για τις επιλογές σε διάφορες περιστάσεις, σύνταξη προσκλήσεων ανάλογα με τον παραλήπτη, έκφραση και συζήτηση διάφορων απόψεων σχετικά με γεγονότα, διατύπωση ερωτήσεων για τη συλλογή πληροφοριών, σύνταξη ανακοινώσεων.
