fresh-education
O Συνήγορος του Πολίτη δημοσίευσε τη σύνοψη διαμεσολάβησης καθώς και το έγγραφο που απέστειλε στο Γενικό Γραµµατέα Ηλ. Γεωργαντά, σχετικά με την άδεια μητρότητας στις αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς μετά από μεγάλο αριθμό αναφορών που είχε λάβει για το θέμα.
Το έγγραφο προς τον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΠΕΘ:
Αξιότιµε κύριε Γενικέ Γραµµατέα,
Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει λάβει τα τελευταία χρόνια µεγάλο αριθµό αναφορών από αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς (το έτος 2018 υποβλήθηκαν άνω των 80 σχετικών αναφορών), οι οποίες διαµαρτύρονται για τις µεγάλες ανισότητες που υπάρχουν έναντι των συναδέλφων τους, µονίµων εκπαιδευτικών, σε ό, τι αφορά το καθεστώς χορήγησης αδειών σχετιζόµενων µε την µητρότητα. Το πρόβληµα επιτείνεται σηµαντικά στην πράξη, δεδοµένου ότι οι συγκεκριµένες εκπαιδευτικοί µπορούν να παραµείνουν στο καθεστώς των αναπληρωτών καθηγητών για µεγάλο χρονικό διάστηµα (σε αρκετές περιπτώσεις ακόµη και δεκαετία), διάστηµα που συχνά ταυτίζεται µάλιστα µε την περίοδο που οι εργαζόµενες αυτές αποκτούν τέκνο ή τέκνα.
Το εν λόγω θέµα εξετάζεται δυνάµει του άρθρου 25 του ν. 3896/2010, µε το οποίο ο Συνήγορος του Πολίτη αναγορεύεται σε φορέα παρακολούθησης της εφαρµογής, στον ιδιωτικό και τον δηµόσιο τοµέα, της αρχής της ίσης µεταχείρισης ανδρών και γυναικών, όσον αφορά στην πρόσβαση στην απασχόληση, στην επαγγελµατική εκπαίδευση και ανέλιξη, στους όρους και στις συνθήκες εργασίας. Στο πλαίσιο της ειδικότερης αυτής αποστολής του, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει αρµοδιότητα να διερευνά αναφορές σχετικές µε την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού δηµοσίων υπηρεσιών, ΟΤΑ και ΝΠ∆∆, καθώς και µε δικαιώµατα και υποχρεώσεις που απορρέουν απ’ αυτήν (π.χ. άδειες), όταν αυτές εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του ν. 3896/2010.
Στο πλαίσιο διερεύνησης των οικείων αναφορών διαπιστώθηκε ότι το πρόβληµα εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι αναπληρώτριες εκπαιδευτικοί εργάζονται στη δηµόσια εκπαίδευση µε σύµβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισµένου χρόνου και δεν λαµβάνουν κανενός είδους άδεια µητρότητας, µετά την χορήγηση άδειας λοχείας. Ειδικότερα:
α) οι αναπληρώτριες εκπαιδευτικοί δεν λαµβάνουν την εννεάµηνη άδεια ανατροφής τέκνου που προβλέπεται από τον δηµοσιοϋπαλληλικό κώδικα, άρθρο 53, παράγρ. 2 του ν. 3528/2008 ΦΕΚ Α’20), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, επειδή εργάζονται µε συµβάσεις ορισµένου χρόνου και παράλληλα,
β) δεν δικαιούνται ούτε την εξάµηνη ειδική άδεια προστασίας µητρότητας του άρθρου 142 του ν. 3655/2008 ΦΕΚ 58/τ.A’), καθώς δεν πληρούν την εκ του νόµου τιθέµενη προϋπόθεση για παροχή εργασίας σε επιχείρηση ή εκµετάλλευση.
Είναι γεγονός ότι οι αναπληρωτές/τριες εκπαιδευτικοί προσλαµβάνονται, κατ’ αρχήν, για την κάλυψη παροδικών αναγκών της εκπαίδευσης. Ωστόσο, συστηµατικά στην πράξη, οι αναπληρωτές/τριες εκπαιδευτικοί καλύπτουν µέρος των πάγιων και διαρκών αναγκών της εκπαίδευσης, δεδοµένου ότι οι τελευταίοι διορισµοί µόνιµων εκπαιδευτικών πραγµατοποιήθηκαν το έτος 2009, ενώ οι εκπαιδευτικές ανάγκες αυξάνονται, δεδοµένων και των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.
Σύµφωνα µε πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ (Οργανισµός Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), για την εκπαίδευση, κατά το σχολικό έτος 2016-17 προσελήφθησαν περί τους 22.000 αναπληρωτές/τριες. Μάλιστα, επισηµαίνεται ότι το ποσοστό των αναπληρωτών ως ποσοστό επί του συνολικού εκπαιδευτικού προσωπικού, αυξήθηκε από 8% το σχολικό έτος 2011-12 σε 14,1% το σχολικό έτος 2015-16, ενώ από το 2008 έως το 2015, µειώθηκε κατά 28% ο αριθµός των µονίµων εκπαιδευτικών. Στην Έκθεση αναγνωρίζεται επίσης ότι οι αναπληρωτές/τριες εκπαιδευτικοί δεν εξυπηρετούν κάποιες πρόσκαιρες ανάγκες, αλλά «αποτελούν πλέον ζωτικό στοιχείο της ελληνικής εκπαίδευσης, αποτελώντας σχεδόν το 15% του εκπαιδευτικού προσωπικού (2016-17), και το έργο τους στις σχολικές µονάδες είναι κρίσιµο για τη συνέχιση των λειτουργιών του τοµέα». Τέλος, ο ΟΟΣΑ προτείνει στο Υπουργείο Παιδείας «την εξίσωση όλων των προνοµίων και υποχρεώσεων για όλους τους Έλληνες εκπαιδευτικούς»
Με το παρόν έγγραφο, ο Συνήγορος του Πολίτη θα ήθελε να θέσει υπόψη σας το συγκεκριµένο πρόβληµα, ως ένα ζήτηµα που επανέρχεται συστηµατικά και χρήζει οριστικής αντιµετώπισης. Για τον λόγο αυτό προτείνεται η θεσµοθέτηση άδειας µητρότητας για τις αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς, έτσι ώστε να αµβλυνθούν οι µεγάλες ανισότητες που υπάρχουν, µεταξύ µονίµων και αναπληρωτριών εκπαιδευτικών, σε ό,τι αφορά την έκταση και το επίπεδο προστασίας της µητρότητας.
Συγκεκριµένα, ο Συνήγορος του Πολίτη προτείνει να θεσµοθετηθεί για τις αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς, οι οποίες εργάζονται στη δηµόσια εκπαίδευση µε σύµβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισµένου χρόνου, άδεια µητρότητας µε αποδοχές, διάρκειας τριών και µισού µηνός, η οποία θα χορηγείται αποκλειστικά µετά από τη λήξη της άδειας λοχείας. Στην περίπτωση που, το χρονικό διάστηµα κατά το οποίο η αναπληρώτρια εκπαιδευτικός δικαιούται την εν λόγω άδεια, συµπέσει µε την καλοκαιρινή, τότε η άδεια αυτή προτείνεται να µην µετατίθεται/παρατείνεται.
Ο χρόνος της άδειας αυτής προτείνεται να λογίζεται ως χρόνος διδακτικής υπηρεσίας και ως χρόνος ασφάλισης στους οικείους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης. Επίσης, προτείνεται να λογίζεται ως χρόνος διδακτικής υπηρεσίας για τον υπολογισµό της άδειας, της διδακτικής προϋπηρεσίας, για τον καθορισµό της αµοιβής και της αποζηµίωσης σε περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώµατος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νοµοθεσίας. Την άδεια µητρότητας προτείνεται να δικαιούται και η τεκµαιρόµενη µητέρα του άρθρου 1464 του ΑΚ που αποκτά τέκνο µε τη διαδικασία της παρένθετης µητρότητας.
Η δικαιολογητική αιτία, που προκαλεί την παρούσα παρέµβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, είναι ότι η µητέρα εκπαιδευτικός, κατά το επίµαχο χρονικό διάστηµα που προτείνεται να λάβει την ως άνω άδεια µητρότητας, βρίσκεται σε µεταλόχειο περίοδο, περίοδος που συνδέεται ευθέως µε ιδιαίτερα αυξηµένες ανάγκες για το τέκνο της, τόσο σε ό,τι αφορά τον θηλασµό, όσο και την εν γένει φροντίδα του. Για τον λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η θεσµοθέτηση της εν λόγω άδειας, η οποία ανταποκρίνεται σε πραγµατικές ανάγκες της νέας µητέρας αλλά και του νεογέννητου τέκνου της.
Στο πρόσφατα κατατεθέν σχέδιο νόµου του Υπουργείου Παιδείας σχετικά µε “το νέο σύστηµα διορισµού των εκπαιδευτικών, καθώς και των µελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) και του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (Ε.Β.Π.) της Πρωτοβάθµιας και της ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης”, υπάρχει πρόβλεψη για την πρόσληψη προσωρινών αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Ως εκ τούτου, θα εξακολουθούν να υφίστανται τα ανωτέρω ζητήµατα και άρα παραµένει η ανάγκη να ληφθεί µέριµνα για την αναγνώριση και προστασία των δικαιωµάτων που απορρέουν από την µητρότητα για τις µητέρες αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς.
∆εδοµένης µάλιστα της συγκυρίας σύµπτωσης της παρούσας παρέµβασης µε την ως άνω νοµοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου σας, εκτιµούµε ότι η σχετική πρόβλεψη θα µπορούσε να περιληφθεί στο ως άνω σχέδιο νόµου.
Εν αναµονή της θετικής σας ανταπόκρισης, είµαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία σχετικά µε το περιεχόµενο του παρόντος εγγράφου.
Με εκτίµηση
Ανδρέας Ι. Ποττάκης Συνήγορος του Πολίτη
Κοινοποίηση:
Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευµάτων
Κο Κ. Γαβρόγλου
Α. Παπανδρέου 37
151 80 Μαρούσι
Πηγή: www.synigoros.gr
