fresh-education
Διαφοροποιημένη διδασκαλία… με σύντομες, αυτοτελείς δράσεις για όλους
Μια ρεαλιστική προσέγγιση της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας θα τη συνέδεε σχεδόν αποκλειστικά με τις τεχνικές. Αν ενδιαφερθούμε για τις τεχνικές, όλα τα άλλα τακτοποιούνται αυτόματα.
Διότι η ποικιλία των τεχνικών συναντά την ποικιλία των τρόπων με τους οποίους ο/η μαθητής/μαθήτρια μπορεί καλύτερα να μαθαίνει και να αναπτύσσεται.
Σύμφωνα με τη μέθοδο που προτείνουμε, οι τεχνικές που επιλέγονται θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις παρακάτω πέντε αρχές:
1. Αντικαταστήστε τους όρους «εργασία» και «άσκηση» με τους όρους «δράση» και «δραστηριότητα», αφού οι τελευταίοι αποδίδουν καλύτερα τα βιωματικά χαρακτηριστικά.
Υπονοούν πως ο/η μαθητής/μαθήτρια ενεργεί με τη θέλησή του/της, για να πραγματοποιήσει έναν σημαντικό σκοπό. Σχεδιάστε μια διδασκαλία, οργανωμένη με σύντομες δράσεις, που θα εναλλάσσονται. Σημειώστε πως ενδέχεται να παρατηρήσετε – ως φυσική συνέπεια – μια θετική αλλαγή και στη διαχείριση της σχολικής τάξης.
2. Σκεφτείτε μια σειρά ποικίλων, ολοκληρωμένων και συγκεκριμένου χρόνου δράσεων για όλους τους μαθητές. Στόχος σας θα είναι: Διδακτικές παρεμβάσεις που, ενώ απευθύνονται σε όλη την τάξη, ωφελείται περισσότερο ή λιγότερο κάθε μαθητής και ατομικά. Όπως έχει ήδη ειπωθεί, κάτι τέτοιο συμβαίνει με φυσικό τρόπο, αφού οι διαφορετικές τεχνικές (δράσεις) ενσωματώνουν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους λίγο ως πολύ κανείς μαθαίνει. Αν μάλιστα οι δράσεις είναι σύντομες, ολοκληρωμένες και διαδέχονται σχεδόν ρυθμικά η μια την άλλη, θα αυξήσουν μάλλον το ενδιαφέρον και την ετοιμότητα τόσο του μαθητή όσο και του εκπαιδευτικού.
3. Επιλέξτε σύντομες, συγκεκριμένου χρόνου («χρονομετρημένες» φανερά για τον μαθητή) δραστηριότητες. Μια σύντομη δραστηριότητα ακόμη και αν από κάποιον μαθητή θεωρηθεί δύσκολη, βαρετή ή ακατάλληλη, ευτυχώς σύντομα θα ολοκληρωθεί. Παράλληλα, όσοι θα έχουν δεσμευθεί με χαρά και θα έχουν καλά αποτελέσματα, θα βιώσουν άμεσα την ικανοποίηση. Και στις δύο περιπτώσεις τα θετικά συναισθήματα θα ενισχύσουν την καλή διάθεση και την αυτοεκτίμηση. Ωστόσο, είναι σημαντικό ο σκοπός της δράσης να είναι απόλυτα σαφής και ο όγκος της δουλειάς να αντιστοιχεί στον διαθέσιμο χρόνο.
4. Δράσεις αυτοτελείς! Δηλαδή; Κάθε δραστηριότητα είναι απαραίτητο να θεωρείται – τόσο από τον μαθητή όσο και από τον εκπαιδευτικό – αυτοτελής. Αυτό σημαίνει πως νοηματοδοτείται από την επίτευξη του δικού της στόχου. Ας υποθέσουμε πως μία αυτοτελής (ολοκληρωμένη) δράση αντιστοιχεί σε ένα μικρό βήμα σε ένα μονοπάτι. Αν και μικρό, το βήμα αυτό γίνεται σεβαστό ως «ολόκληρο», σε αυτό εστιάζουμε καθαρά. Έτσι, το διδακτικό αντικείμενο, που έχει προσφερθεί σε κομμάτια (βήματα), δεν κατακερματίζεται, μόνο γίνεται καλύτερα ορατό, άρα και κατανοητό.
Αν θυμηθούμε πως ο εγκέφαλος αγαπά το ολόκληρο (γνωστική ψυχολογία), έχει σημασία μια δραστηριότητα να πραγματώνεται (ολοκληρώνεται) άμεσα και συνεκτικά. Τότε εύκολα μαθαίνει κανείς (η διαδικασία καταλήγει επωφελής με λιγότερο κόπο) και η ικανοποίηση που έχει νιώσει επενδύεται στην επόμενη φάση.
5. Μιλάμε για «ανοιχτές» δράσεις αυτοέκφρασης, ελεύθερες ή καθοδηγούμενες, που ως στόχο έχουν να οδηγήσουν στην αυτοπραγμάτωση, στην αυτογνωσία. Οι ανοιχτές ερωτήσεις, η παρατήρηση, η ιδεοθύελλα, ο εννοιολογικός χάρτης, η εργασία με ομάδες, η κοινότητα έρευνας, οι κατασκευές, η αυτοαξιολόγηση είναι ορισμένες από αυτές. Ο μαθητής συμμετέχει σύμφωνα με τις δυνατότητες και δυνάμεις του και εξελίσσεται. Κρίνει, παρατηρεί, εκφράζεται αυθόρμητα, αναρωτιέται, συνθέτει, επικοινωνεί, πειραματίζεται, ανακαλύπτει, δημιουργεί, βιώνει με συνείδηση. Όπως ακριβώς και ο/η εκπαιδευτικός.
Αγάπη, Ευχές!
Μαρία Αντωνάτου
