“Κύριε, η μαμά δε μου έκανε σήμερα το τεστ» και σε λίγη ώρα εμφανίζεται η δήλωση αρνητικού τεστ στην πλατφόρμα…

Η εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν είναι εύκολα αντιληπτή, ακόμη και από αυτούς που έχουν την καλή προαίρεση, ώστε να ανιχνευθούν οι πραγματικές διαστάσεις της προσπάθειας για τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων.

Από την αρχή της πανδημίας έγινε ξεκάθαρο ότι τα παιδιά νοσούν σπανιότερα και όχι βαριά. Έγινε, όμως, επίσης, φανερό ότι τα παιδιά είναι «καλοί αγωγοί» του ιού και μάλιστα συχνά οι πιο επικίνδυνοι φορείς για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ή/και ευπαθείς συνανθρώπους μας. 

Σε αυτό το τελευταίο συντελούν δημογραφικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας και αντικειμενικές δυσχέρειες, όπως η ακόμα και σήμερα διαδεδομένη- αν και σε μικρό βαθμό πια- διευρυμένη οικογένεια και η υψηλής διαβάθμισης ποσοτική κοινωνική δραστηριότητα και ένταση της καθημερινότητας των παιδιών αντίστοιχα. 

Ομολογουμένως η κοινωνική αποστασιοποίηση, μέχρι την έλευση του εμβολίου, είχε αρνητικές συνέπειες στον ψυχισμό μικρών και μεγάλων, πράγμα το οποίο γνωρίζαμε εξαρχής, αλλά το αποδεχθήκαμε ως αναγκαίο κακό. Και ήταν πράγματι αναγκαίο. Χιλιάδες συνάνθρωποί μας χάθηκαν πριν προλάβουν ακόμη να ακούσουν τα ευχάριστα νέα της επιστήμης. 

Σε αυτόν τον μακάβριο κατάλογο δεν ήταν λίγοι και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι, όντες και ούσες, σε μεγάλη ηλικία (ο μέσος όρος της ηλικίας των εκπαιδευτικών είναι άνω των 50 ετών) και ευρισκόμενοι ανάμεσα σε παιδιά, εκτέθηκαν στον ιό και πλήρωσαν βαριά, συχνά ακόμη και με τη ζωή τους. 

Η εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν είναι εύκολα αντιληπτή, ακόμη και από αυτούς που έχουν την καλή προαίρεση, ώστε να ανιχνευθούν οι πραγματικές διαστάσεις της προσπάθειας για τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Ας πούμε το στερεοτυπικά προφανές: «Είναι παιδιά!». Προφανώς, όταν μιλάμε για παιδιά ηλικίας ιδίως 5-12 ετών η, τήρηση αυτών των μέτρων, παρά την ειλικρινή προσπάθεια που καταβάλλει η πλειονότητα των παιδιών, είναι ανεπαρκής. Βλέπουμε ότι, από τη στιγμή που τα σχολεία ξαναλειτούργησαν, τα παιδιά συνεισφέρουν περίπου στο 25% των καθημερινών κρουσμάτων. 

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Ας μην κρυβόμαστε. Η «άρνηση» ορισμένων γονέων γενικά μεταφράζεται είτε και σε άρνηση του παιδιού, είτε σε άρνηση μόνο των γονέων να αποδεχθούν την αναγκαιότητα των μέτρων τήρησης υγειονομικής προστασίας και της συνακόλουθης συμπεριφοράς: «Κύριε, η μαμά δε μου έκανε σήμερα το τεστ» και σε λίγη ώρα εμφανίζεται η δήλωση αρνητικού τεστ στην πλατφόρμα…Ή το να βάζει και να βγάζει τη μάσκα του/της συνεχώς, επειδή η μαμά είπε ότι θα γεμίσουν τα πλεμόνια του με διοξείδιο του άνθρακα, αλλά και η μάσκα-αλεξίπτωτο για τους ίδιους ή άλλους λόγους…

Ας μην κρυβόμαστε. Ο βαθμός επισφάλειας της υγείας των εκπαιδευτικών υπό αυτές τις συνθήκες είναι πολύ μεγάλος. 

Επιπρόσθετα, μερικές εκατοντάδες εξ αυτών έχουν σημαντικά ζητήματα υγείας, τα οποία τους τοποθετούν στις ευπαθείς ομάδες, όπως ΑμεΑ, ανοσοκατεσταλμένοι, καρδιοπαθείς, υπερτασικοί, διαβητικοί, κ.α. Πολλοί μάλιστα εξ αυτών παραμένουν αδιάγνωστοι, όπως έχει δείξει αυτή η υγειονομική κρίση. 

Παρόλα αυτά από την αρχή της σχολικής χρονιάς ΚΑΜΙΑ μέριμνα δεν έχει υπάρξει για αυτή την ομάδα εργαζομένων, ενώ εντύπωση προκαλεί και η στάση ορισμένων επιστημόνων, της επιτροπής του υπουργείου υγείας ιδίως, όταν ερωτώνται σχετικά με το άνοιγμα ή όχι, με φυσική παρουσία, των σχολείων μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων. Οι απαντήσεις τους δε σχετίζονται με το κατά πόσο πρόκειται να συμβάλλουν τα σχολεία στην άνοδο των κρουσμάτων και την περαιτέρω διασπορά του ιού, αλλά κυρίως εμπεριέχουν σοφισματικού και πολιτικού χαρακτήρα περιεχόμενου, του τύπου: «Τα σχολεία πρέπει να κλείσουν τελευταία». 

Μια διαπίστωση στην οποία οι εκπαιδευτικοί της πρώτης γραμμής έχουμε καταλήξει πολύ πριν τους ειδικούς της υγείας, αλλά εδώ το ζητούμενο είναι άλλο: είναι ασφαλές για εκπαιδευτικούς, μαθητές και κοινωνία το άνοιγμα των σχολείων, χωρίς ουσιαστικά και ισχυρά μέτρα πρόληψης της διασποράς του ιού; Είναι δυνατόν να υπάρξει επαρκής πρόληψη στη με φυσική παρουσία καθημερινή σχολική ζωή; Είναι κάποιοι πιο αναλώσιμοι από άλλους; Θα είναι όντως ανοιχτά τα σχολεία, ή θα κλείνουν άτυπα τάξεις, αφού ή ο εκπαιδευτικός θα νοσεί και άρα ποιος θα βρίσκεται με τα παιδιά στη τάξη του; Κι όταν υπάρχει έστω και ένα κρούσμα στην τάξη, πόσοι γονείς θα στείλουν τα παιδιά τους; Θα γίνεται μάθημα με έναν-δύο μαθητές παρόντες;

Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού παιδιών και εφήβων, αλλά και τη ραγδαία αύξηση των παιδιατρικών νοσηλειών σε ΗΠΑ και ΗΒ, λόγω της εμφάνισης της μετάλλαξης Ο(μικρον) και την αυξημένη μεταδοτικότητά της ακόμη και σε πλήρως εμβολιασμένους ενήλικες -παρότι σε αυτές τις χώρες έχουν πολύ υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμών σε παιδιά και εφήβους- μάλλον προμηνύεται ένα εκρηκτικό μείγμα για τους επόμενους μήνες. 

Το δε ΕΣΥ, ήδη τρωθέν από τη σφοδρότητα του ιού, την απροθυμία ορισμένων να συμβάλλουν στον κοινό μας αγώνα και τη διαχρονική απαξίωσή του, ενδεχομένως να μην μπορέσει να συνδράμει στον βαθμό που θα απαιτηθεί. Θα είναι εφιαλτικό να χάσουμε κι άλλους συνανθρώπους μας, οι οποίοι μπορεί να νοσούν ελαφρύτερα, αλλά να μην έχουν την απαραίτητη φροντίδα.

Το σχολείο, ως μείζων θεσμός κοινωνικής διάδρασης, έχει τον δικό του ρόλο και τη δική του συμμετοχή στην αποτροπή ή διάδοση του ιού. Επ’ αυτού η κοινωνία ζητά απαντήσεις. Μοναδικός γνώμονας για το άνοιγμα ή όχι των σχολείων πρέπει να είναι η διασφάλιση της υγείας όλων ανεξαιρέτως των συμμετεχόντων στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και της κοινωνίας γενικότερα.

Καλή χρονιά.

Παπανικολάου Χρήστος

Εκπαιδευτικός (ΠΕ70)

Διαβάστε επίσης:

Τέλος η τηλεκπαίδευση! H δια ζώσης διδασκαλία είναι τώρα ο σκοπός

Αξιολόγηση σχολείων μπελάς: Μετά τα “φασόν” εμφανίστηκαν και κείμενα “μαϊμού”